William Prout:
Ίσως "πολύ μπροστά" από την εποχή του.
Μετά την δημοσίευση των πινάκων των ισοδύναμων βαρών και ατομικών βαρών διατυπώθηκε από τον William Prout μια αξιοσημείωτη θεωρία. Η θεωρία αυτή πήρε το όνομά του και ονομάστηκε «υπόθεση Prout» και έμελλε να επηρεάσει τους χημικούς μέχρι την εγκατάλειψή της.
Ο Prout παρατήρησε ότι τα ισοδύναμα βάρη και τα ατομικά βάρη των στοιχείων πλησίαζαν στο να είναι πολλαπλάσια των αντίστοιχων τιμών του υδρογόνου. Επηρεασμένος από την Πυθαγόρεια άποψη της εύρεσης αριθμητικών μοτίβων, στρογυλλοποίησε τις τιμές των ατομικών βαρών ώστε να είναι ακέραια πολλαπλάσια των τιμών του υδρογόνου θεωρώντας ότι όλα τα στοιχεία τελικά αποτελούνται από την ίδια ύλη που ονόμασε από τα αρχαιοελληνικά protyle (πρωτύλη). Σύμφωνα με την θεωρία του τα στοιχεία στην πραγματικότητα απαρτίζονται από υδρογόνο όντας πολλαπλάσιά του και απέρριψε έτσι την αρχή του Dalton ότι τα άτομα είναι διαφορετικά και τόσα σε αριθμό όσα και τα στοιχεία. Μάλιστα υποστηρικτές της θεωρίας του, όταν βρέθηκε ότι το ατομικό βάρος του χλωρίου είναι 35,5 προχώρησαν περαιτέρω για να τη στηρίξουν και υπέθεσαν ότι η πρωτύλη είναι το μισό του υδρογόνου.
Η υπόθεση αυτή επηρέασε την χημική σκέψη το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. και οι επιστήμονες προσπάθησαν να βρουν ατομικά βάρη ψάχνοντας για αριθμητικά μοτίβα, προσφέροντας όμως με αυτόν τον τρόπο στην ταξινόμηση των χημικών στοιχείων. Η υπόθεση Prout εγκαταλείφθηκε από τους επιστήμονες του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, κυρίως γιατί δυσχέρανε πολύ την αποδοχή της η εύρεση ατομικών βαρών όπως του χλωρίου που δύσκολα μπορούν να στρογγυλοποιηθούν.
Από μια σύγχρονη ματιά όμως θα μπορούσαμε να δώσουμε δίκιο στον Prout και ότι τελικά η θεωρία του αναβίωσε στον 20ο αιώνα, αν εννοηθεί ότι αφού ο πυρήνας του άτομου του υδρογόνου αποτελείται από ένα μόνο πρωτόνιο, πράγματι οι πυρήνες των ατόμων των άλλων στοιχείων είναι πολλαπλάσιά του αφού αποτελούνται από περισσότερα πρωτόνια. Άλλωστε η κύρια αιτία της απόρριψης ήταν η χρήση των ατομικών βαρών που επηρεάζονται από την παρουσία των ισοτόπων (δηλαδή άτομων με τον ίδιο αριθμό πρωτονίων αλλά διαφορετικό νετρονίων), σε μια εποχή που ο πυρήνας, τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα ηλεκτρόνια απλά δεν είχαν ακόμα ανακαλυφθεί !!!
Ο Prout παρατήρησε ότι τα ισοδύναμα βάρη και τα ατομικά βάρη των στοιχείων πλησίαζαν στο να είναι πολλαπλάσια των αντίστοιχων τιμών του υδρογόνου. Επηρεασμένος από την Πυθαγόρεια άποψη της εύρεσης αριθμητικών μοτίβων, στρογυλλοποίησε τις τιμές των ατομικών βαρών ώστε να είναι ακέραια πολλαπλάσια των τιμών του υδρογόνου θεωρώντας ότι όλα τα στοιχεία τελικά αποτελούνται από την ίδια ύλη που ονόμασε από τα αρχαιοελληνικά protyle (πρωτύλη). Σύμφωνα με την θεωρία του τα στοιχεία στην πραγματικότητα απαρτίζονται από υδρογόνο όντας πολλαπλάσιά του και απέρριψε έτσι την αρχή του Dalton ότι τα άτομα είναι διαφορετικά και τόσα σε αριθμό όσα και τα στοιχεία. Μάλιστα υποστηρικτές της θεωρίας του, όταν βρέθηκε ότι το ατομικό βάρος του χλωρίου είναι 35,5 προχώρησαν περαιτέρω για να τη στηρίξουν και υπέθεσαν ότι η πρωτύλη είναι το μισό του υδρογόνου.
Η υπόθεση αυτή επηρέασε την χημική σκέψη το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. και οι επιστήμονες προσπάθησαν να βρουν ατομικά βάρη ψάχνοντας για αριθμητικά μοτίβα, προσφέροντας όμως με αυτόν τον τρόπο στην ταξινόμηση των χημικών στοιχείων. Η υπόθεση Prout εγκαταλείφθηκε από τους επιστήμονες του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, κυρίως γιατί δυσχέρανε πολύ την αποδοχή της η εύρεση ατομικών βαρών όπως του χλωρίου που δύσκολα μπορούν να στρογγυλοποιηθούν.
Από μια σύγχρονη ματιά όμως θα μπορούσαμε να δώσουμε δίκιο στον Prout και ότι τελικά η θεωρία του αναβίωσε στον 20ο αιώνα, αν εννοηθεί ότι αφού ο πυρήνας του άτομου του υδρογόνου αποτελείται από ένα μόνο πρωτόνιο, πράγματι οι πυρήνες των ατόμων των άλλων στοιχείων είναι πολλαπλάσιά του αφού αποτελούνται από περισσότερα πρωτόνια. Άλλωστε η κύρια αιτία της απόρριψης ήταν η χρήση των ατομικών βαρών που επηρεάζονται από την παρουσία των ισοτόπων (δηλαδή άτομων με τον ίδιο αριθμό πρωτονίων αλλά διαφορετικό νετρονίων), σε μια εποχή που ο πυρήνας, τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα ηλεκτρόνια απλά δεν είχαν ακόμα ανακαλυφθεί !!!